شرکتهایی در دنیای پُرتلاطم سرمایهگذاری خطرپذیر فعالیت دارند که تصمیماتی بسیار جسورانه میگیرند. برای نمونه، اخیراً شرکت CRV مبلغ ۲۷۵میلیون دلار از صندوق Select خود را به سرمایهگذارانش بازگرداند، زیرا ارزشگذاریهای بالا و بازار IPO ضعیف، فرصتهای سودآور را برایشان محدود کرده است.
این اقدام حاکی از چالشهایی گسترده در بازار سرمایهگذاری خطرپذیر است. این بازار طی سالهای اخیر با افزایش سرمایهگذاریها مواجه بوده است، اما اکنون به استراتژیهایی جدید نیاز دارد. البته بعضی صندوقها بهسوی تنوعبخشی بیشتری میروند، اما شرکتهایی مانند CRV روی تمرکز بر مراحل اولیه تأکید دارند. چنین روندهایی آیندهٔ سرمایهگذاری روی استارتاپها را شکل میدهند.
اخیراً چه تغییراتی در بازار سرمایهگذاری خطرپذیر به وجود آمده است؟
بازار سرمایهگذاری خطرپذیر در سال ۲۰۲۴ بیش از ۳۳۷میلیارد دلار سرمایهگذاری جهانی داشت. این رقم سومین رکورد تاریخی، و در عین حال حاکی از کاهشی قابل توجه نسبت به اوج ۲۰۲۱ (با رقم ۶۹۴میلیارد دلار) است.
در سهماههٔ اول ۲۰۲۵، سرمایهگذاری خطرپذیر جهانی به بیش از ۸۰میلیارد دلار رسید. این میزان افزایشی ۳۰درصدی نسبت به سهماههٔ چهارم ۲۰۲۴ را نشان میدهد. با همهٔ اینها نوسانات اقتصادی همچنان چالشبرانگیز هستند.
سرمایهگذاریها طی سهماههٔ دوم سال ۲۰۲۵ به ۹۱میلیارد دلار افزایش یافت. اما این رشد ۱۱درصدیِ سالیانه، کاهشی ۲۰درصدی نسبت به سهماههٔ قبل داشت. و تمرکز روی فناوریهای نوظهور، مانند هوش مصنوعی و رباتیک، ادامه دارد.
در این میان، ارزشگذاریهای بالا از مشکلات اصلی به شمار میروند. در سالهای اخیر، ورود سرمایهٔ زیاد باعث افزایش قیمت استارتاپها شد. این روند بازگشت سرمایه را هم دشوار کرده است.
بازار IPO در سال ۲۰۲۵ بهبود یافته است. جالب است بدانید فقط در ایالات متحده، تعداد پنجاه IPO طی سهماههٔ دوم سال، بالغ بر ۸٫۱میلیارد دلار جمعآوری کردند. این رقم افزایشی ۱۶درصدی نسبت به سال قبل را نشان میدهد.
با این وجود، تعداد IPOها هنوز پایینتر از سطوح پیش از همهگیریِ کروناست. نوسانات بازار و سیاستهای تعرفهای مانع اصلی در این میان هستند. شرکتهای فعال هم منتظر شرایط پایدارتر ماندهاند.
از سوی دیگر، فعالیت ادغام و تملیک هم افزایش یافته است. در سهماههٔ دوم ۲۰۲۵، ارزش خروجهای جهانی به رقم ۱۱۴٫۹میلیارد دلار رسید، که نشانهای از بهبود نقدینگی است.
صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر با چالش توزیع سرمایه مواجه هستند. صندوقهای بزرگی مثل Lightspeed با ۳۰میلیارد دلار دارایی، بهسوی سرمایهگذاریهای خصوصی و سهام عمومی حرکت میکنند. همین تنوعبخشی به فعالیتها راهی برای مدیریت ریسک است.
در مقابل، بعضی صندوقها اندازهٔ خود را کاهش میدهند. این رویکرد امکان سرمایهگذاری مؤثرتر روی استارتاپهای کوچک را فراهم میکند. در واقع میتوان گفت تمرکز روی ارزش واقعی نکتهای کلیدی است.
نوسانات ژئوپلیتیکی هم جزو نگرانیهای بزرگ سرمایهگذاران به شمار میروند. در نظرسنجیهای متعدد اخیر، حدود ۷٫۵درصد رأیها به این مسئله اختصاص یافتهاند.
سیاستهای تعرفهای، بر تصمیمات تأثیر میگذارند. افزایش هزینهها، سرمایهگذاری در بعضی بخشها را کاهش میدهد. ولی با همهٔ اینها، اعتماد سرمایهگذاران درحال بهبود است.
اقدام CRV چه پیامدهایی بهدنبال دارد؟
شرکت CRV، از قدیمیترین شرکتهای سرمایهگذاری خطرپذیر در سیلیکون ولی، در اکتبر ۲۰۲۴ تصمیمی بسیار مهم گرفت. این شرکت حدود ۲۷۵میلیون دلار از صندوق ۵۰۰میلیونیِ خود بهنام Select را به سرمایهگذارانش بازگرداند. دلیل اصلیِ این تصمیم ارزشگذاریهای بیش از حد روی استارتاپهای بالغ اعلام شد.
صندوق Select برای سرمایهگذاری در مراحل بعدی طراحی شده بود. اما شرایط بازار، بازدهی را پایین آورد. شرکای CRV هم تأکید کردند که بازار برای استارتاپهای بالغ سرد شده است!
این اقدام سیگنالی به بازار بود. صندوقهای متوسط با حدود یکمیلیارد دلار سرمایه، در موقعیت سختی قرار دارند. میتوان گفت سرمایهگذاری مؤثر در مراحل اولیهٔ رشد استارتاپ، با این اعداد و ارقام، چالشبرانگیز است.
شرکت مذکور در اگوست ۲۰۲۵ صندوقی جدید به ارزش ۷۵۰میلیون دلار تشکیل داد. این صندوق که کوچکتر از قبلیهاست روی مراحل اولیه تمرکز دارد. آنها تصمیم گرفتند دیگر صندوقی برای مراحل پایانی نسازند.
در واقع استراتژی جدید CRV تمرکز روی مصرفکننده و ابزارهای توسعهدهنده است. این تغییر، پس از بازگشت سرمایه، نشاندهندهٔ انعطافپذیری است. هدف اصلی هم یافتن ارزش در بازار رقابتی است.
پیامد چنین تصمیمی برای سرمایهگذاران مثبت بود. بازگشت سرمایه اعتمادشان را افزایش داد، و از طرف دیگر مدیریت هزینهها را هم بهبود بخشید.
حالا نکته اینجاست که سایر صندوقها نیز میتوانند از این الگو پیروی کنند. صندوقهایی که در میانهٔ مسیر گیر کردهاند، باید روی استراتژیهایشان بازنگری کنند. تنوعبخشی و کوچکسازی جزو گزینههای اصلی هستند.
شرکت CRV سابقهٔ سرمایهگذاری در شرکتهایی مثل DoorDash دارد. چنین تجربههایی به تصمیمگیری کمک کرد. تمرکز روی مراحل اولیه، بازدهیِ بالاتری را وعده میدهد.
بهطور کلی بازار سرمایهگذاری خطرپذیر در ۲۰۲۵، با چالش نقدینگی روبهروست. IPOها هنوز محدود هستند و زمان خروج طولانیتر شده است. و تصمیم CRV پاسخی به این واقعیتها بود.
این اقدام بحثهایی در صنعت ایجاد کرده است. بعضیها چنین کاری را نشانهٔ بحران میدانند. و بعضی دیگر، در طرف مقابل، آن را استراتژی هوشمندانهای ارزیابی میکنند.
آیندهٔ صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر چگونه است؟
صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر در سال ۲۰۲۵ به دو دسته تقسیم میشوند:
- صندوقهای بزرگ مانند Lightspeed که بهسوی تنوعبخشی حرکت میکنند. این رویکرد در واقع درآمد از کارمزدِ مدیریت را افزایش میدهد.
- صندوقهای کوچکتر که تاکتیکی عمل میکنند. آنها بیشتر روی استارتاپهای اولیه تمرکز دارند، و در جستوجوی ارزش واقعی هستند. این استراتژی در بازار اشباعشده مؤثرتر است.
رشد هوش مصنوعی هم فرصتهایی جدید ایجاد میکند. سرمایهگذاری در این حوزه بخشی عمده از معاملات ۲۰۲۵ و سالهای بعد را تشکیل میدهد. بنابراین شرکتها باید آمادهٔ رقابتی همهجانبه باشند.
بازار IPO در ۲۰۲۵، با نرخ بهرهٔ پایینتر، بهبود مییابد. پیشبینیها حاکی از افزایش فعالیت هستند. این مسئله نقدینگی را هم افزایش خواهد داد.
با این حال نوسانات ناشی از تعرفهها ادامه دارند. شرکتها باید استراتژیهایی انعطافپذیرتر اتخاذ کنند، و روی پایداری تمرکز نمایند.
صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر باید روی نوآوری تأکید کنند. سرمایهگذاری در فناوریهای سبز و بیوتک، روندهای آیندهٔ بازار به شمار میروند، که از رشدی پایدار خبر میدهند.
مدیریت ریسک اهمیت بیشتری یافته است. صندوقها باید دادههای بهروز استفاده کنند. نکتهٔ مهم اینکه تحلیل دقیق بازار موفقیت را تضمین میکند.
در نهایت باید گفت آیندهٔ سرمایهگذاری خطرپذیر به سیاستهای جهانی بستگی دارد. ثبات اقتصادی باعث افزایش سرمایهگذاریها میشود. در غیر این صورت، چالشها ادامه خواهند یافت.
شرکتهایی مثل CRV الگویی برای دیگران هستند. بازگشت به اصول اولیه، استراتژی برنده است. تمرکز بر ارزش، بیش از اندازهٔ صندوق مهم است. بازار سرمایهگذاری خطرپذیر مدام درحال تحول است. صندوقها باید جسورتر باشند تا با فرصتهایی بهتر روبهرو شوند.
جمعبندی
تصمیم شرکت CRV برای بازگرداندنِ ۲۷۵میلیون دلار به سرمایهگذاران نمادی از چالشهای بازار سرمایهگذاری خطرپذیر در سرتاسر دنیاست. صندوقها با وجود ارزشگذاریهای بالا و IPOهای محدود باید استراتژیهایی جدید اتخاذ کنند.
بعضیها به تنوع بیشتر روی میآورند، درحالیکه دیگران روی مراحل اولیه تمرکز دارند. آیندهٔ فعالان این بازار به رشد هوش مصنوعی و بهبودهای اقتصادی بستگی دارد. سرمایهگذاران باید هوشیار باشند تا از فرصتها بهره ببرند. چنین تحولاتی صنعت را قویتر میکنند.
